Wpływy Holenderskie

Spis treści

• Wpływy obce na kuchnię indonezyjską
• Wpływy azjatyckie
  • Wpływy chińskie
  • Wpływy indyjskie
• Wpływy europejskie
  • Wpływy portugalskie
  • Wpływy hiszpańskie
  • Wpływy holenderskie
• Wpływy arabsko-muzułmańskie
  • Kuchnia bliskowschodnia a kuchnia indonezyjska
  • Kwestia postu
  • Posiłki okazjonalne
  • Tradycja gościnności
  • Etykieta

   Wpływy Holenderskie

Obecność Holendrów na terenach dzisiejszej Indonezji była historycznie najdłuższą z pośród wszystkich europejskich mocarstw kolonialnych jakie kiedykolwiek zawitały na wyspy archipelagu. Przybyli pod koniec szesnastego wieku Holendrzy, przez prawie trzysta pięćdziesiąt lat stanowili dominująca siłę w regionie. W roku 1602 powstała Holenderska Kompania Wschodnioindyjska (Vereenigde Oostindische Compagnie), która miała na celu zdobycie monopolu na przyprawy z wysp archipelagu. Była ona holenderskim odpowiednikiem Brytyjskiej Kompani Wschodnioindyjskiej, stworzonej w 1600 roku do zarządzania brytyjskimi koloniami w Indiach. Obie te Kompanie u już w pierwszych latach swego istnienia doszły do porozumienia deklarując pokojowe współistnienie na kontynencie azjatyckim. W wyniku czego Holendrzy zajęli się czerpaniem zysków z terenów należących do dzisiejszej Republiki Indonezji, a Brytyjczycy skupili się na terenach Indii. Jedynie w okresie wojen Napoleońskich Brytyjczycy przejęli na krótki czas  władzę nad Jawą, przypadało to na lata 1811 – 1816 kiedy to jej gubernatorem był Sir Thomas Stamford Raffles. Pierwszym z celów Holenderskich kolonizatorów było wyparcie z tych terenów konkurentów z Europy. Po przejęciu, będącej wówczas w portugalskich rękach, Malakki Holendrzy stali się siłą dominującą na wyspach, zyskując monopol na handel przyprawami z wysp, a przede wszystkim drogocennymi goździkami oraz gałką muszkatołową. Okres kolonialnej dominacji holendrów na wyspach archipelagu malajskiego zakończył się dopiero w 1945 roku w raz z uzyskaniem przez Indonezję niepodległości.

Tak długa obecność holendrów na wyspach znalazła również swoje odbicie w kuchni indonezyjskiej. To właśnie dzięki nim ludność wyspiarska poznała takie warzywa jak marchew, ziemniaki, rzepa, kapusta, czerwona rzodkiewka, kalafior, zielona fasola czy sałata. Początkowo problemem w zaadoptowaniu upraw powyższych warzyw był tropikalny klimat, a szczególnie wysoka temperatura. Dlatego też uprawy te przeniesiono w głąb Jawy i Sumatry, gdzie klimat jest łagodniejszy i bardziej sprzyjający tym uprawom. Bardzo ważnym wkładem holendrów w kuchnię indonezyjską jest przywiezienie przez nich roślin kawy, wraz z techniką jej uprawy. Obecnie kawa jest zaraz obok herbaty najpopularniejszym napojem na wyspach. Indonezyjskie gatunki kawy są uważane za jedne z najlepszych. Dowodem na to jest najsławniejsza z indonezyjskich kaw kopi luwak. Jej wyjątkowość polega na tym iż ziarna tej kawy zostają poddane fermentacji w przewodzie pokarmowym łaskuna muzanga, a następnie są przez niego wydalane. Z tych właśnie ziaren powstaje najdroższa kawa na świecie. Oprócz kawy Holendrzy przywieźli ze sobą piwo oraz przedstawili sposób jego produkcji ludności archipelagu. Co prawda większość zamieszkujących te wyspiarskie tereny, ludzi wyznawała islam, który zabrania spożywania alkoholu. Natomiast w kręgach chrześcijańskich napój ten cieszył się wielkim powodzeniem. Obecnie najpopularniejszym piwem w Indonezji jest Bintang, który smakiem nie odbiega od holenderskiego Hainekana, a sam logotyp indonezyjskiego trunku nawiązuje do swojego holenderskiego pierwowzoru. Wartym uwagi zjawiskiem jest również obecność stołów w indonezyjskich domostwach. Jednym z elementów kultury żywienia Indonezji jest fakt iż spożywanie posiłków odbywa się na podłodze, co prawda używane są maty na które kładzione są talerze z jedzeniem. Spożywanie w ten sposób jest zapewne uwarunkowane kulturą rdzennych mieszkańców wysp bądź też wpływami kultur arabskiej lub indyjskiej. Ciekawe również jest więc to że posiłki kładzione są na stole, jednak ich konsumpcja odbywa się na podłodze. Za czasów kolonialnych stół stał się symbolem prestiżu. Dlatego niejednokrotnie meble te były bogato zdobione. Trend ten jest nadal obecny w podświadomości Indonezyjczyków, którzy uważają że stół powinien znajdować się w każdym domu, w pomieszczeniu w którym spożywane są posiłki i w którym przyjmowani są goście, pomimo iż pełni on głównie funkcję ozdobną. Holendrzy pozostawili swój wkład również w sferze słodyczy. To właśnie oni przywieźli ze sobą czekoladę. Jednak najwyraźniejszym wpływem holenderskim na desery było rozpowszechnienie koncepcji ciasta przekładańca, dzięki czemu Indonezyjczycy mogą cieszyć swe podniebienie takimi  wypiekami jak lapis legit czy lapis Surabaya.

Holendrzy rozpowszechnili na wyspach chrześcijaństwo w wersji protestanckiej. Jednak nie wniosło to żadnych zmian w kuchnię archipelagu, gdyż protestantyzm w kwestiach pożywienia pokrywa się z katolicką wersją chrześcijaństwa.